Anksiyete (Kaygı) Nedir?
"Anksiyete, kaygı nedir?" sorusu her geçen gün çok daha önemli bir hale gelmektedir. Günümüzde teknolojinin gelişmesi, insanların yalnızlaşması ve şehirleşme gibi etmenler kişilerin daha fazla kaygılanmasına neden olmaktadır. Günlük hayatta veya da olası sorunlarda birtakım kaygıların yaşanması çok normal ve insani tepkilerdir. Ancak bu kaygıların olması gerekenden daha fazla olması ve kişinin gündelik hayatını olumsuz etkilemesi noktasında anksiyete olarak belirtilen duygu durum bozukluğu ortaya çıkmaktadır.
Anksiyete Nedir?
Anksiyete kaygı, endişe ve kişinin bunalımda olma hissinin sürekli ve aşırı olması durumunu ifade eder. Kişilerin gün içinde sınava girecekleri, yeni bir iş görüşmesine gidecekleri veya da kendilerini yeterli hissetmedikleri bir faaliyette bulunurken kaygılı olması çok normaldir. Bu durumlarda kaygı yaşanır ve sonrasında da sebebin ortadan kalması ile birlikte kişi normal hissetmeye devam eder. Anksiyete bozukluğu ise kişilerin hissettikleri bu kaygı, endişe ve diğer duygu durum bozukluklarının sürekli hale gelmesidir. Ayrıca kişilerin hissetmiş oldukları bu olumsuz durumlar, artık gündelik hayatlarını olumsuz etkileyecek seviyelere ulaşabilir. Toplumda oldukça yaygın olan anksiyete bozukluğu, her yaştan insanda görülebilir.
Anksiyete Çeşitleri Nelerdir?
Anksiyete çeşitleri görülme sıklığına ve kişilerde hissettirdiği olumsuz duygulara göre değişir. Birçok kişi tek tip bir anksiyete bozukluğu olduğunu düşünse de aslında toplumumuzda sık görülen anksiyete türleri vardır. Bunlar;
-
Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Bu anksiyete türünde, kişiler gündelik yaşamda son derece olağan olan durumlarda bile aşırı tepki verebilir. Kişilerin yaşamış oldukları kaygı durumu o kadar şiddetli hale gelir ki aşırı terleme, kalp hızında artma ve diğer fiziksel rahatsızlıklar ortaya çıkar.
-
Panik Bozukluğu: Kişilerde birkaç dakikada başlayan ve yoğun bir şekilde korku ve endişeye neden olan, panik ataklarla birlikte yaşanan bir anksiyete türüdür.
-
Sosyal Fobi: Kişinin toplum önünde bunaltı ve utanma hisleri ile karakterize olan bir durumdur. Negatif eleştiriler duymaktan ve rezil olmaktan korkma gibi durumlarda sosyal fobidir.
-
Ayrılık Anksiyetesi Bozukluğu: Özellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan bu anksiyete türünde, insanlardan ayrılma konunda kişiler yüksek kaygı sahibi olur.
-
Seçici Mutizm: Çocuklarda spesifik konularda ve durumlarda konuşma konusunda sıkıntı yaşamasına neden olan bir sorundur.
-
Spesifik Fobiler: Belirli durumlara ve nesnelere karşı yüksek oranda kaygı ve bunaltı hissetme durumudur.
-
Tıbbi Nedenlere Bağlı Anksiyete: Fiziksel sağlık sorunları sebebiyle oluşan yoğun panik ve bunaltı durumuna verilen isimdir.
Anksiyete Bozukluğu Neden Olur?
Anksiyete bozukluğu nedenleri arasında bazı teoriler vardır. Ancak ne yazık ki henüz tam nedeni bilinmemektedir. Sadece bazı faktörlerin bir araya gelmesi ile anksiyete gelişmesi mümkün olur. Bu nedenler veya da faktörler ise şöyledir;
-
Genetik etmenler, anksiyeteye neden olabilir. Ailesinde anksiyete bozukluğu olan kişilerde de bu rahatsızlık görülebilir.
-
Kişilerin beynindeki endişe ve korku duygularının kontrolünden sorumlu olan kimyasal bağlantılarda sorun olması halinde görülebilir.
-
Gündelik yaşamda çok fazla strese maruz kalmak, çocukluk döneminde veya da yetişkinlikte taciz ve istismara uğramak, anksiyeteye sebep olabilir.
-
Madde kullanımı kişilerde anksiyete nedenler arasında bulunur.
-
Çeşitli kronik hastalıklardan kaynaklı olarak da anksiyete görülebilir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Yaygın anksiyete bozukluğu kendini bazı belirtiler ve semptomlarla gösterir. En sık görülen belirtiler, aşağıdaki gibidir;
-
Rutin olarak yaşanacak durumları ve olayları bile yoğun kaygı ile algılamak
-
Olayların karşısında sürekli endişeli olmak
-
Belirsizlik durumunda sıkıntı yaşamak ve durumu idare edememek
-
Yanlış bir seçim yapmaktan korkarak, çok fazla kararsız olmak
-
Olayların karşısında en kötü senaryoları düşünmek ve buna göre de planlardan vazgeçmek
-
Bir durumu aşamamak ve farklı işlere yoğunlaşamamak
-
İşleri olağan akışına bırakma konusunda zorluk yaşamak
-
Rahatlayamamak
-
Konsantre olma konusunda zorluk yaşamak
-
Uykuya dalma konusunda zorluk yaşamak
-
Gerginlik, kas ağrıları, titreme, terleme, ishal ve mide bulantısı gibi fiziksel belirtiler
Günlük hayatta, yukarıda belirttiğimiz belirtilerin birçoğu görünebilir. Ancak bunların sebepsiz ve sürekli olarak tekrarlaması anksiyete belirtisi olabilmektedir. Anksiyete tedavisi ile birlikte bu durum kontrol altına alınabilir ve kişiler yaşadıkları bu olumsuz durumdan kurtulabilir. Bu konuda alanında uzman kişilerle görüşme sağlanması ve gerekli terapilerin yapılması gerekir. Böylece sorun büyük oranda kontrol altına alınabilecek ve kişiler anksiyete sorununu aşabilecektir.